انواع آجر سفال و ابعاد آجر سفالی

پیش از معرفی انواع آجر سفال جالب است بدانید که آجر سفالی یکی از قدیمی‌ترین مصالح ساختمانی است که در بناهای شناخته شده‌ای چون ایوان مدائن، چغازنبیل، مسجد جامع اصفهان، ارگ تبریز و.. به کار رفته است.
از همین روی می‌توان آجر سفال را دارای قدمتی طولانی و ده هزار‌ساله معرفی کرد که بقایای کوره آجرپزی سفالی آن نیز در شوش و سیلک کاشان یافت شده است.
البته معماری پیش رفته ایرانیان تنها به دوران باستان ختم نشده و تا به امروز با تولید مدل‌های مختلفی از ابعاد آجر سفال و همچنین رنگ بندی‌های گوناگون آن، بناهای منحصر به فرد زیبایی ساخته می‌شود.

در حقیقت وزن آجر سفال بسیار پایین بوده و در قیاس با این مصالح ساختمانی از هزینه‌ای مقرون به صرفه برخوردار است.
همین امر موجب تمرکز تولید کنندگان بر ساخت انواع آجر سفال در شکل، ابعاد، رنگ و مشخصات فنی مختلف شده تا مصارف ساختمانی گسترده‌ای را تحت پوشش خود قرار دهد.
با ما از این مقاله همراه باشید تا بیشتر با انواع بلوک سفالی یا همان آجرهای سفالی آشنا شوید.

بیشتر بخوانید : کاربرد آجر چیست

بررسی انواع آجر سفال و کاربردهای آن

شاید بتوان برجسته‌ترین تقسیم بندی را مربوط به ابعاد آجر سفال دانست چرا که یکی از معیارهای بسیار مهم در چینش و محاسبات تعداد آجرهای لازمه برای ساختمان است.
اما ابعاد تنها مشخصه مهم این آجرها نبوده و معیارهای دیگری چون وزن آجر سفال، کاربرد و کیفیت آن نیز چه در حوزه انتخاب محصول و چه در قیمت آجر سفال تأثیر گذار خواهد بود.
در هر حال امروزه بیشتر ابعادی معادل ۵٫۵، ۷، ۸، ۱۰، ۱۲، ۱۵، ۲۰ و ۲۵ سانتیمتر در روند تولید انواع آجر سفال اتخاذ می‌شود.

 

هرچند ممکن است کارخانه‌های موجود تمام این ابعاد را تحت پوشش و تولید قرار نداده و ابعاد آجر سفال مد نظر خود را پیاده سازی کنند.
بنابراین بهتر است پیش از اقدام به خرید آجر سفال با تولیدکننده منتخب خود تماس گرفته و اطلاعات بیشتری را در حوزه ابعاد هر مدل و وزن آجر سفال دریافت کنید.
البته ابعاد ذکر شده باید برای محل استفاده آن نیز مناسب باشد، چرا که به طور مثال اگر خواهان استفاده از این آجرها در دیوارچینی هستید، انتخاب ابعاد بسیار کوچک معقولانه نخواهد بود.

به این ترتیب هر یک از انواع آجر سفال خصوصیات و مزایا و معایب مخصوص به خود را داشته که ما را ملزم به بررسی تخصصی و فنی‌تر آن‌ها می‌کند.
ابتدایی‌ترین دسته‌بندی بر حسب محل استفاده و به نوعی کاربرد آجر سفال است که به سه دسته زیر تقسیم بندی می‌شود:

• آجر سفال تیغه‌ای
• آجر سفال فوم دار
• آجر سفال سقفی

انواع آجر سفال از نظر کاربرد

همان طور که می‌دانید در گذشته بیشتر بخش‌های یک سازه از آجرها تشکیل می‌شد.
اما امروزه به علت افزایش تعداد طبقات بنا و حضور مصالح ساختمانی ایمن‌تری برای پایه ریزی و دیوارکشی، کاربرد آجرها محدود به مصارف دیگری مانند آجر نما، آجر تیغه‌ای و… شده است.
در نتیجه کاربرد انواع آجر سفال محدود به فضاهای بین ساختمانی شده و یک بنا را در مقابل آلودگی صوتی، سرما و گرما نیز عایق خواهد کرد.
همچنین وزن آجر سفال بسیار پایین بوده و به این ترتیب با کاهش وزن کلی ساختمان موجب طول عمر بالاتر آن و مقاومت در برابر خطرات محیطی چون زلزله شود.

بیشتر بخوانید : ابعاد آجر در انواع مختلف

آجر سفال تیغه‌ای

اولین مورد از انواع آجر سفال با نام تیغه‌ای شناخته می‌شود که عمدتاً از خاک رس، شن (Sand) و موارد دیگری همچون آهک به تولید می‌رسد.
مراحل تولید این محصول نیز همچون دیگر مدل‌های آجر بوده و پس از آماده سازی خمیر، قالب گیری و خشت زدن آن را در کوره آجرپزی با دمایی معادل ۹۰۰ درجه سانتی گراد می‌پزند.
از نقطه نظر ابعاد آجر سفال، مدل‌های تیغه‌ای عمدتاً در سایزهای ۲۰*۲۰*۱۰، ۲۰*۲۰*۱۵، ۲۵*۲۰*۱۰، ۲۵*۲۰*۱۵ مورد تولید قرار می‌گیرند.

چرا که آجر سفال تیغه‌ای به منظور جداسازی دیوارهای خارجی بنا و همچنین جداره‌های حائل بین فضای داخلی سازه ساخته می‌شوند.
بنابراین یکی از مصالح مقاوم و پرفروش در حوزه ساختمان سازی محسوب شده و طول عمر فوق‌العاده‌ای را در طی سالیان متمادی از خود به نمایش گذاشته است.

آجر سفال فوم دار

پیش‌تر اشاره کردیم که یکی از دلایل محبوبیت این محصولات، پایین بودن وزن آجر سفال است که در نهایت کمک شایانی به حفظ ایمنی بنا خواهد کرد.
در نتیجه اگر خواهان مصالح ساختمانی سبک وزنی هستید که علاوه بر استحکام کافی، عایقی تمام عیار در چیدمان دیوارهای ساختمان شما باشد، آجر سفال فوم دار گزینه‌ای عالی است.
در واقع مدل‌های فوم دار را با نام آجر عایق، تیغه یونولیت دار یا تیغه فوم دار نیز در بازار به فروش می‌رسانند.

فوم دارها نوع دوم از انواع آجر سفال هستند که به علت طراحی عایق مانند آن‌ها و برخورداری از سوراخ و شیارهای داخلی، عملکرد بسیار مناسب‌تری در ساختمان سازی خواهند داشت.
چرا که شیارهای موجود بر روی آجر سفال فوم دار، به چسبندگی بهتر ملات و آجر کمک کرده و به این شکل استحکام بالاتری را به همراه دارند.
همچنین ابعاد آجر سفال فوم دار بسیار متنوع بوده و پرکاربردترین آن‌ها در اندازه‌های *۲۰*۱۰، ۲۰*۲۰*۱۵، ۲۵*۲۰*۱۰، ۲۵*۲۰*۱۵ مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بیشتر بخوانید : وزن انواع آجر

آجر سفال سقفی

آخرین مدل از انواع آجر سفال را به نام آجر سقفی می‌شناسند که امروزه چندان کاربردی نداشته و به عبارتی منسوخ شده است.
چرا که این آجرها همان طور که از نامشان مشخص است در فاصله بین دو تیرچه قرار گرفته و پوشاننده سقف هستند.
اما به کار گیری این حجم از آجر برای سقف موجب بالارفتن وزن کلی سازه شده و همچنین هزینه بسیار بیشتری را در قیاس با یونولیت به صاحب پروژه محتمل می‌کند.
از سوی دیگر حمل آجر سفال سقفی سخت بوده و نصب و راه اندازی آن در برابر یونولیت چندان معقولانه نیست، بنابراین طرف‌داران زیادی ندارد.

انواع آجر سفال از نظر کیفیت

کیفیت ساخت آجر سفال‌های موجود در بازار تماماً یکسان نبوده و شما می‌توانید بسته به بودجه و محل استفاده از آجر، یکی از سه درجه کیفیت موجود را انتخاب کنید.
البته با آن که تنوع ابعاد آجر سفال برای هر یک از کیفیت‌های موجود طراحی شده اما تولید کنندگان آجرهای ویژه یا همان درجه یک را به ابعاد استاندار و دقیق نزدیک‌تر می‌دانند.
همچنین به طور کلی وزن آجر سفال‌ های ویژه و درجه یک نسبت به آجر سفال درجه دو در سطح سبک‌تری قرار داشته و به این ترتیب یک گزینه گران‌قیمت‌تر محسوب می‌شوند.

در هر حال می‌توان کیفیت آجر سفال را به دسته‌های زیر تقسیم بندی کرد:

• آجر سفال درجه دو: این نوع از آجر بیشتر مناسب مصارف داخلی ساختمان است.
• آجر سفال درجه یک: با این که آجرهای درجه یک به کیفیت فوق‌العاده مرغوب آجر سفال ویژه نیستند اما همچنان مقاومت خوبی در نمای ساختمان دارند.
• آجر سفال ویژه (ممتاز): مقاومت و استحکام بالای آجر سفال ویژه به خصوص در برابر یخ زدگی و سرما موجب شده تا گزینه‌ای مناسب به منظور استفاده در کف پوش پیاده روها، کانال‌های فاضلاب و.. باشند.

انواع آجر سفال از لحاظ رنگ

شاید بتوان انواع آجر سفال را از نقطه نظر رنگ بندی نیز دسته بندی کرده و به عنوان معیاری مهم در خرید آجر در نظر گرفت.
چرا که آجر سفال با کیفیت به علت پخت ویژه و همچنین مواد اولیه مرغوب خود باید دارای رنگی یک دست در سطح خود باشد.
از سوی دیگر رنگ بندی تیره آجر سفال تا حدودی نشان از دمای پخت غیر استاندارد و نا متعادل آن داشته که در نهایت کیفیت مقاومت و استحکام آجر را پایین خواهد آورد.

به این ترتیب بعد از انتخاب ابعاد آجر سفال و کیفیت مورد نظر خود باید رنگ بندی محصول را نیز مورد بررسی قرار دهید.
به نحوی که اگر آجر دارای رنگ زرد یک دستی بود، می‌توان سطح کیفیت و پخت آن را خوب تلقی کرد، در حالی که اگر این رنگ به سمت رنگ قرمز متمایل باشد، حتماً کیفیت مواد اولیه مرغوب نبوده است.
همچنین رنگ آجر در سطح باید کاملاً یک دست و بدون لک باشد، چرا که وجود جوش بر روی سطح آن نشان از پخت بیش از حد آجر است.

ابعاد آجر سفال (تیغه ای)

همان طور که بالاتر ذکر کردیم ابعاد آجر سفال تنوع بسیاری داشته و بسته به این ابعاد، وزن آجر سفال نیز متغیر خواهد بود.
البته نباید فراموش کرد که آجر سفال درجه یک و ممتاز هم از ابعاد دقیق‌تری برخوردار بوده و هم وزن پایین‌تری را نسبت به آجر سفال درجه دو با ابعاد یکسان دارند.
بنابراین در مکان‌هایی که بحث سبک سازی بنا حائز اهمیت است، پیشنهاد می‌شود که حتماً از آجرهای درجه یک و ممتاز استفاده شود.

در هر حال ابعاد آجر سفال کوچک‌تر همچون اندازه ۵٫۵، ۷ و ۸ سانتیمتری بیشتر در فضاهایی مانند کناره‌های آسانسور، راه پله، کناره درب‌ها و… مورد استفاده قرار می‌گیرد.
چرا که ضخامت آن‌ها پایین بوده و به عنوان یک جدا کننده در دیوارهای نازک داخلی بنا با قیمتی اقتصادی و مقرون به صرفه مفید خواهند بود.

دیگر انواع آجر سفال که اندازه‌ای نسبتاً متوسط داشته و شامل آجرهای ۱۰ و ۱۲ سانتیمتری می‌شوند، کاربرد متناسبی برای دیوارهای داخلی ساختمان و اتاق‌ها دارند.
این محصولات نیز با وزنی بین ۲ الی ۳ کیلوگرم در نوع درجه یک تا حدودی عایق حرارتی و صوتی بوده و به این ترتیب مصالح ساختمانی مرغوبی محسوب می‌شوند.

یکی از ابعاد آجر سفال پر فروش، اندازه ۱۵ سانتیمتری آن است که به علت داشتن اندازه‌ای ما بین آجرهای کوچک و بزرگ برای هر دو نوع دیوارهای داخلی و خارجی مناسب خواهند بود.
وزن آجر سفال ۱۵ سانتیمتری نیز سبک بوده و در کاهش بار اضافه ساختمان عملکرد خوبی به نمایش می‌گذارد.
همچنین چنانچه خواهان خرید محصولی با قدرت عایق صوتی و حرارتی بالا هستید، آجرهای ۱۵، ۲۰ و ۲۵ سانتیمتری به علت ضخامت بیشتر خود مقاومت بالایی دارند.

بیشتر بخوانید : آجر عایق صدا و کاربرد آن

لازم به ذکر است که به منظور محاسبه تعداد آجر مورد نیاز برای پروژه خود نسبت به ابعاد آجر سفال می‌توان از معادله زیر استفاده کرد:

  ضخامت دیوار × ارتفاع × طول = حجم دیوار

  حجم دیوار × ۰٫۸ = حجم آجر

   (حجم یک آجر یا سفال) / (حجم آجر) = تعداد آجر یا سفال

سوالات پر تکرار درباره انواع ابعاد آجر سفال

انواع آجر سفال به چند دسته تقسیم می‌شود؟

ابتدا باید بگوییم انواع آجر سفال از لحاظ نحوه تولید و کیفیت آن، کاربرد و از طرفی با توجه به ابعاد به دسته‌بندی‌های مختلفی تقسیم می‌شوند ولی به طور کلی و از لحاظ کیفیت تولید آجر سفال به دسته‌های آجر سفال درجه دو، درجه یک و ممتاز یا ویژه تقسیم می‌شوند که ما در این مقاله هر یک را به طور کامل مورد بررسی قرار داده‌ایم.

کدام ابعاد آجر سفال پر مصرف تر است؟

آجر سفال خود به چند دسته تقسیم می‌شود که شامل آجر سفال تیغه‌ای، فوم دار و آجر سفال سقفی می‌شود؛ هر یک نیز ابعاد پر مصرف و پر کاربردی را دارند که در قسمت انواع آجر سفال از لحاظ کاربرد ابعاد هر یک برایتان شرح داده‌ایم.